Ithy - เจาะลึกกรอบอัตรากำลัง มรย. ในอนาคต: กลยุทธ์ขับเคลื่อนมหาวิทยาลัยสู่ความเป็นเลิศ

มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา (มรย.) ในฐานะสถาบันอุดมศึกษาเพื่อการพัฒนาท้องถิ่นในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ มีบทบาทสำคัญในการผลิตบัณฑิต สร้างงานวิจัย และบริการวิชาการแก่ชุมชน การวิเคราะห์กรอบอัตรากำลังของมหาวิทยาลัยในอนาคตจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง เพื่อให้มั่นใจว่า มรย. จะมีบุคลากรที่มีคุณภาพและจำนวนเพียงพอต่อการขับเคลื่อนพันธกิจและบรรลุวิสัยทัศน์ที่ตั้งไว้ การวางแผนนี้ครอบคลุมทั้งบุคลากรสายวิชาการ สายสนับสนุน พนักงานราชการ และลูกจ้างประเภทต่างๆ โดยคำนึงถึงพลวัตการเปลี่ยนแปลงทั้งภายในและภายนอกองค์กร

ประเด็นสำคัญในการวิเคราะห์กรอบอัตรากำลัง มรย.

การวางแผนเชิงกลยุทธ์: กรอบอัตรากำลังเชื่อมโยงโดยตรงกับแผนยุทธศาสตร์ของมหาวิทยาลัย (พ.ศ. 2566-2570) และแผนอัตรากำลังระยะ 3 ปี (พ.ศ. 2567-2569) เพื่อให้สอดรับกับเป้าหมายการพัฒนาในทุกมิติ
การพัฒนาบุคลากรแห่งอนาคต: มุ่งเน้นการสรรหาและพัฒนาบุคลากรที่มีทักษะจำเป็นสำหรับศตวรรษที่ 21 โดยเฉพาะด้านดิจิทัล การวิจัย นวัตกรรม และความเชี่ยวชาญเฉพาะทางเพื่อรองรับยุทธศาสตร์ Smart University
กระบวนการทบทวนและปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง: มหาวิทยาลัยมีการทบทวน วิเคราะห์ และปรับปรุงกรอบอัตรากำลังอย่างสม่ำเสมอผ่านการประชุม การอบรมเชิงปฏิบัติการ เพื่อให้เท่าทันต่อการเปลี่ยนแปลงและตอบสนองความต้องการของหน่วยงานต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ความเข้าใจเบื้องต้นเกี่ยวกับกรอบอัตรากำลังของ มรย.

กรอบอัตรากำลัง (Staffing Framework หรือ Manpower Framework) หมายถึง โครงสร้างและแผนการจัดสรรตำแหน่งบุคลากรทั้งหมดของมหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา ซึ่งรวมถึงคณาจารย์ บุคลากรสายสนับสนุน พนักงานราชการ และลูกจ้างประเภทต่างๆ การวางแผนกรอบอัตรากำลังนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งยวด เนื่องจากเป็นปัจจัยพื้นฐานที่ส่งผลต่อขีดความสามารถของมหาวิทยาลัยในการดำเนินภารกิจหลัก อันได้แก่ การจัดการเรียนการสอน การวิจัย การบริการวิชาการแก่สังคม และการทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม

ปัจจุบัน มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลามีบุคลากรรวมประมาณ 600-700 คน (ข้อมูลปี พ.ศ. 2566) ซึ่งการบริหารจัดการบุคลากรกลุ่มนี้ให้มีประสิทธิภาพและสอดคล้องกับทิศทางการพัฒนาของมหาวิทยาลัยเป็นหัวใจสำคัญ กรอบอัตรากำลังที่ดีจะช่วยให้มหาวิทยาลัยสามารถ:

จัดสรรบุคลากรได้ตรงตามความต้องการของแต่ละหน่วยงานและหลักสูตร
ควบคุมค่าใช้จ่ายด้านบุคลากรให้อยู่ในงบประมาณที่เหมาะสม
วางแผนการสรรหา พัฒนา และรักษาบุคลากรที่มีศักยภาพสูงไว้กับองค์กร
ตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงและความท้าทายใหม่ๆ ได้อย่างทันท่วงที

การเชื่อมโยงกับแผนยุทธศาสตร์และแผนพัฒนาระยะยาว

การวิเคราะห์กรอบอัตรากำลังของ มรย. ในอนาคตไม่ได้เกิดขึ้นอย่างโดดเดี่ยว แต่มีความเชื่อมโยงอย่างใกล้ชิดกับแผนพัฒนามหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา ระยะ 5 ปี (พ.ศ. 2566 - 2570) และแผนอัตรากำลัง 3 ปี (พ.ศ. 2567-2569) แผนเหล่านี้ได้กำหนดวิสัยทัศน์ พันธกิจ และเป้าหมายเชิงกลยุทธ์ที่มหาวิทยาลัยต้องการบรรลุ ซึ่งรวมถึงการยกระดับคุณภาพการศึกษา การส่งเสริมงานวิจัยและนวัตกรรม การบริการวิชาการเพื่อพัฒนาท้องถิ่นอย่างยั่งยืน และการก้าวสู่การเป็นมหาวิทยาลัยอัจฉริยะ (Smart University)

ดังนั้น การกำหนดกรอบอัตรากำลังในอนาคตจึงต้องพิจารณาถึง:

ความต้องการบุคลากรเพื่อรองรับหลักสูตรใหม่หรือปรับปรุง: การเปิดหลักสูตรใหม่ที่ตอบโจทย์ตลาดแรงงาน หรือการปรับปรุงหลักสูตรเดิมให้ทันสมัย อาจนำมาซึ่งความต้องการอาจารย์และบุคลากรที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะด้านเพิ่มขึ้น
การขยายงานวิจัยและบริการวิชาการ: การมุ่งเน้นงานวิจัยเพื่อสร้างองค์ความรู้ใหม่ หรือการขยายโครงการบริการวิชาการสู่ชุมชน ย่อมต้องการนักวิจัยและผู้ประสานงานที่มีทักษะและความสามารถ
การนำเทคโนโลยีมาปรับใช้: การเปลี่ยนผ่านสู่มหาวิทยาลัยดิจิทัล ต้องการบุคลากรที่มีความรู้ความสามารถด้านเทคโนโลยีสารสนเทศเพิ่มขึ้นในทุกส่วนงาน

นักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏยะลาเข้าร่วมโครงการยุวชนอาสา

นักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏยะลาในโครงการยุวชนอาสา ซึ่งสะท้อนบทบาทของมหาวิทยาลัยในการพัฒนาชุมชนและการมีส่วนร่วมของบุคลากรและนักศึกษา

กระบวนการทบทวนและวิเคราะห์กรอบอัตรากำลัง

มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลาให้ความสำคัญกับการทบทวนและวิเคราะห์กรอบอัตรากำลังอย่างเป็นระบบและต่อเนื่อง มีการจัดอบรมเชิงปฏิบัติการเพื่อให้บุคลากรและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับนโยบาย หลักเกณฑ์ และแนวทางการวิเคราะห์อัตรากำลังที่ถูกต้อง ซึ่งจะช่วยให้การวางแผนกำลังคนสอดคล้องกับภารกิจและทิศทางการพัฒนาของมหาวิทยาลัยได้อย่างแท้จริง กระบวนการนี้รวมถึง:

การวิเคราะห์ภาระงาน (Workload Analysis): ประเมินปริมาณงานและความซับซ้อนของงานในแต่ละตำแหน่งและหน่วยงาน
การวิเคราะห์ความต้องการกำลังคน (Manpower Needs Analysis): คาดการณ์จำนวนและประเภทของบุคลากรที่จำเป็นในอนาคต โดยอิงจากแผนกลยุทธ์และการเปลี่ยนแปลงต่างๆ
การวิเคราะห์ช่องว่าง (Gap Analysis): เปรียบเทียบระหว่างกำลังคนที่มีอยู่กับความต้องการในอนาคต เพื่อระบุส่วนที่ขาดหรือเกิน
การพิจารณากรอบอัตรากำลังลูกจ้างชั่วคราว: บริหารจัดการกำลังคนในส่วนของลูกจ้างชั่วคราวให้สอดคล้องกับความจำเป็นและงบประมาณ

การดำเนินการเหล่านี้อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของคณะกรรมการและอนุกรรมการที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้มั่นใจว่าการตัดสินใจด้านกรอบอัตรากำลังเป็นไปอย่างโปร่งใส มีประสิทธิภาพ และสอดคล้องกับนโยบายภาครัฐและข้อบังคับของมหาวิทยาลัย

ปัจจัยขับเคลื่อนและแนวโน้มกรอบอัตรากำลังในอนาคต

การกำหนดกรอบอัตรากำลังของ มรย. ในอนาคตได้รับอิทธิพลจากหลายปัจจัย ทั้งภายในและภายนอกมหาวิทยาลัย ซึ่งสามารถสรุปเป็นแนวโน้มสำคัญได้ดังนี้:

1. การตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีและยุทธศาสตร์ Smart University

การเปลี่ยนผ่านสู่ยุคดิจิทัล (Digital Transformation) เป็นปัจจัยสำคัญที่ผลักดันให้ มรย. ต้องปรับตัว ยุทธศาสตร์การเป็น "Smart University" ทำให้เกิดความต้องการบุคลากรที่มีทักษะด้านดิจิทัล เทคโนโลยีสารสนเทศ การวิเคราะห์ข้อมูล (Data Analytics) และปัญญาประดิษฐ์ (AI) เพิ่มสูงขึ้น ทั้งในสายวิชาการเพื่อพัฒนาการเรียนการสอนออนไลน์และผสมผสาน และสายสนับสนุนเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการ

2. การเน้นหนักด้านการวิจัยและนวัตกรรมเพื่อพัฒนาท้องถิ่น

ในฐานะมหาวิทยาลัยเพื่อการพัฒนาท้องถิ่น มรย. ให้ความสำคัญกับการสร้างผลงานวิจัยและนวัตกรรมที่สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการแก้ไขปัญหาและยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ กรอบอัตรากำลังในอนาคตจึงต้องสนับสนุนการเพิ่มจำนวนนักวิจัย ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง และบุคลากรที่สามารถเชื่อมโยงงานวิจัยไปสู่การปฏิบัติจริงในชุมชน

3. การพัฒนาบุคลากรและการบริหารจัดการความสามารถ (Talent Management)

นอกจากการสรรหาบุคลากรใหม่แล้ว การพัฒนาศักยภาพของบุคลากรที่มีอยู่ (Upskilling & Reskilling) ก็เป็นสิ่งสำคัญ มหาวิทยาลัยจำเป็นต้องมีแผนพัฒนาบุคลากรที่ชัดเจน เพื่อให้พวกเขาสามารถปรับตัวและเติบโตไปพร้อมกับการเปลี่ยนแปลงขององค์กร รวมถึงการสร้างระบบบริหารจัดการความสามารถเพื่อดึงดูดและรักษาบุคลากรที่มีคุณภาพสูง

4. ความยืดหยุ่นในการบริหารจัดการบุคลากร

แนวโน้มการจ้างงานมีความหลากหลายมากขึ้น มรย. อาจต้องพิจารณารูปแบบการจ้างงานที่ยืดหยุ่น เช่น การจ้างผู้เชี่ยวชาญเป็นโครงการ การทำงานทางไกล หรือการใช้บุคลากรจากภายนอก (Outsource) ในบางภารกิจที่ไม่ใช่ภารกิจหลัก เพื่อเพิ่มความคล่องตัวและประสิทธิภาพในการบริหารจัดการทรัพยากรบุคคล ทั้งนี้ยังคงให้ความสำคัญกับการบริหารจัดการลูกจ้างชั่วคราวจากเงินนอกงบประมาณให้เป็นไปอย่างมีระบบ

5. การปฏิบัติตามนโยบายและหลักเกณฑ์ภาครัฐ

การกำหนดกรอบอัตรากำลังของ มรย. ต้องเป็นไปตามนโยบาย หลักเกณฑ์ และข้อบังคับของหน่วยงานภาครัฐที่กำกับดูแล เช่น กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) และสำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษา (ก.พ.อ.) การเปลี่ยนแปลงนโยบายเหล่านี้อาจส่งผลกระทบต่อการวางแผนอัตรากำลังของมหาวิทยาลัยได้

วิดีโอนี้แสดงตัวอย่างการประชุมชี้แจงแนวทางการจัดทำกรอบอัตรากำลัง ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงกระบวนการและหลักเกณฑ์ที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการบุคลากรภาครัฐและสถาบันอุดมศึกษา

แผนภาพสรุปการวิเคราะห์กรอบอัตรากำลัง มรย.

เพื่อให้เห็นภาพรวมของปัจจัยและความเชื่อมโยงต่างๆ ในการวิเคราะห์กรอบอัตรากำลังของมหาวิทยาลัยราชภัฏยะลาในอนาคต สามารถสรุปเป็นแผนภาพความคิด (Mindmap) ได้ดังนี้:

mindmap root["การวิเคราะห์กรอบอัตรากำลัง มรย. ในอนาคต"] id1["บริบทและปัจจัยนำเข้า"] id1.1["แผนยุทธศาสตร์ มรย. (2566-2570)"] id1.2["แผนอัตรากำลัง 3 ปี (2567-2569)"] id1.3["นโยบายภาครัฐและ อว."] id1.4["ความต้องการของท้องถิ่นและชุมชน"] id1.5["การเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี (Digital Transformation)"] id1.6["งบประมาณและทรัพยากร"] id2["องค์ประกอบหลักของกรอบอัตรากำลัง"] id2.1["ประเภทบุคลากร"] id2.1.1["สายวิชาการ (อาจารย์, นักวิจัย)"] id2.1.2["สายสนับสนุน (พนักงานราชการ, ลูกจ้างประจำ)"] id2.1.3["ลูกจ้างชั่วคราว (เงินนอกงบประมาณ)"] id2.2["โครงสร้างตำแหน่งงาน"] id2.3["จำนวนอัตรากำลัง"] id2.4["คุณสมบัติและทักษะที่ต้องการ"] id3["กระบวนการวิเคราะห์และวางแผน"] id3.1["การวิเคราะห์ภาระงาน (Workload Analysis)"] id3.2["การวิเคราะห์ความต้องการ (Needs Analysis)"] id3.3["การวิเคราะห์ช่องว่าง (Gap Analysis)"] id3.4["การสรรหาและคัดเลือก"] id3.5["การพัฒนาบุคลากร (Training & Development)"] id3.6["การประเมินผลและการปรับปรุง"] id4["เป้าหมายและผลลัพธ์ที่คาดหวัง"] id4.1["บุคลากรมีคุณภาพและเพียงพอ"] id4.2["ประสิทธิภาพในการดำเนินงานสูงขึ้น"] id4.3["บรรลุเป้าหมายตามแผนยุทธศาสตร์"] id4.4["มหาวิทยาลัยก้าวสู่ Smart University"] id4.5["การพัฒนาท้องถิ่นอย่างยั่งยืน"] id5["ความท้าทาย"] id5.1["การเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็ว"] id5.2["การแข่งขันในการดึงดูดผู้มีความสามารถ"] id5.3["ข้อจำกัดด้านงบประมาณ"] id5.4["การพัฒนาทักษะบุคลากรให้ทันสมัย"]

แผนภาพนี้ช่วยให้เข้าใจว่าการวางแผนกรอบอัตรากำลังเป็นกระบวนการที่ซับซ้อนและต้องพิจารณาปัจจัยรอบด้าน เพื่อให้มหาวิทยาลัยสามารถปรับตัวและเติบโตได้อย่างยั่งยืน

การให้น้ำหนักปัจจัยที่มีผลต่อกรอบอัตรากำลังในอนาคต

การตัดสินใจเกี่ยวกับกรอบอัตรากำลังในอนาคตของ มรย. จะต้องให้น้ำหนักความสำคัญกับปัจจัยต่างๆ อย่างสมดุล แผนภูมิเรดาร์ด้านล่างนี้แสดงการประเมิน (เชิงสมมติฐาน) ของระดับความสำคัญของปัจจัยต่างๆ ที่มีผลต่อการกำหนดกรอบอัตรากำลัง ทั้งในปัจจุบันและที่คาดการณ์สำหรับอนาคต เพื่อให้เห็นทิศทางการปรับเปลี่ยนที่อาจเกิดขึ้น

จากแผนภูมิ จะเห็นได้ว่าปัจจัยต่างๆ เช่น การปรับตัวต่อเทคโนโลยี การมุ่งเน้นงานวิจัยและนวัตกรรม และความต้องการพัฒนาทักษะบุคลากร คาดว่าจะมีความสำคัญเพิ่มมากขึ้นในอนาคต ในขณะที่การสอดคล้องกับแผนยุทธศาสตร์ยังคงเป็นปัจจัยหลัก และข้อจำกัดด้านงบประมาณยังคงเป็นสิ่งที่ต้องบริหารจัดการอย่างระมัดระวัง

สรุปประเด็นสำคัญเกี่ยวกับกรอบอัตรากำลังและการบริหารจัดการ

ตารางด้านล่างนี้สรุปองค์ประกอบที่สำคัญในการวิเคราะห์และบริหารจัดการกรอบอัตรากำลังของมหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา:

องค์ประกอบ	รายละเอียด	หน่วยงาน/เอกสารอ้างอิงหลัก
ขอบเขตการวางแผน	ครอบคลุมบุคลากรทุกประเภท: สายวิชาการ, สายสนับสนุน, พนักงานราชการ, ลูกจ้างชั่วคราว	งานการเจ้าหน้าที่ มรย., แผนอัตรากำลัง
กรอบระยะเวลาแผน	แผนพัฒนามหาวิทยาลัย (พ.ศ. 2566-2570), แผนอัตรากำลัง 3 ปี (พ.ศ. 2567-2569)	กองนโยบายและแผน มรย., งานการเจ้าหน้าที่ มรย.
ปัจจัยชี้นำหลัก	ยุทธศาสตร์มหาวิทยาลัย, ความต้องการของท้องถิ่น, การเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี, นโยบายภาครัฐ	แผนพัฒนามหาวิทยาลัย, นโยบายกระทรวง อว.
กระบวนการสำคัญ	การวิเคราะห์ความต้องการ, การทบทวนภาระงาน, การจัดสรรตำแหน่ง, การพัฒนาบุคลากร, การประเมินผล	คณะกรรมการบริหารงานบุคคล, หน่วยงานเจ้าของภารกิจ
เป้าหมายเชิงกลยุทธ์	การเป็น Smart University, การยกระดับงานวิจัยและบริการวิชาการ, การพัฒนาบุคลากรให้มีสมรรถนะสูง	แผนยุทธศาสตร์ มรย.
การพิจารณาอนุมัติ	ผ่านการพิจารณาจากคณะกรรมการที่เกี่ยวข้องของมหาวิทยาลัย และสอดคล้องกับหลักเกณฑ์ของ อว.	สภามหาวิทยาลัย, คณะกรรมการบริหารมหาวิทยาลัย

การบริหารจัดการกรอบอัตรากำลังที่มีประสิทธิภาพจะช่วยให้มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลาสามารถจัดสรรทรัพยากรบุคคลได้อย่างเหมาะสม สนับสนุนการดำเนินงานตามพันธกิจ และพร้อมรับมือกับความท้าทายในอนาคตได้อย่างมั่นคง